TRẦN
THÀNH TRUNG (Biên soạn)
-------–—-------
Lịch
sử
ĐỊA DANH HÀNH CHÍNH
VĨNH
LONG
NHÀ XUẤT
BẢN VĂN HÓA DÂN TỘC
|
Chủ Nhật, 5 tháng 10, 2014
TẬP SÁCH: LỊCH SỬ ĐỊA DANH HÀNH CHÍNH TỈNH VĨNH LONG(1732-2015) - (Bản thảo)
Địa danh hành chính xã Tân Hội
Xã Tân Hội có từ triều Gia
Long, được gọi là thôn, thuộc tg.An Trung, h.Vĩnh An, p.Định Viễn, tr.Vĩnh
Thanh;
Đến triều Minh Mạng th. Tân Hội thuộc tg.Bình An, h.Vĩnh Bình, p.Định
Viễn, t.Vĩnh Long. Bấy giờ th. Tân Hội, phía Đông giáp địa phận th.Tân Hoa, lại
giáp với th.An Thuận(tg.An Mỹ, h.Vĩnh An, t.An Giang), phía Tây giáp địa phận
th. Phú Hữu(tg.Định Khánh, h.Vĩnh Định, t.An Giang), phía nam giáp với th.An
Thuận(tg.An Mỹ, h.Vĩnh An, t.An Giang), lại giáp với th.Tân Hoa; phía Bắc giáp
sông lớn, lại giáp với th.Mỹ Thuận(tg.An Trường, h.Vĩnh An, t.An Giang).
Đến
đầu thời Pháp thuộc vẫn không thay đổi; thuộc hạt thanh tran Định Viễn, rồi
Vĩnh Long; đến ngày 5.1.1876, th.Tân Hội được đổi thành l.Tân Hội.
Đến ngày
1.1.1900 thuộc t.Vĩnh Long. Đến ngày 19.1.1920, Chủ tỉnh Vĩnh Long ra công văn
số 47 đã đệ trình dự án thay đổi, sáp nhập một số đơn vị hành chính trong tỉnh.
Theo đề nghị trên thì đến ngày 22.12.1920, l.Tân Hội được sáp nhập vào l.Tân
Hòa, tg.Bình An, q. Châu Thành.
Sau
30.4.1975, phần đất của xã Tân Hội, thuộc h.Châu Thành Tây[1].
Ngày 11.3.1977, việc điều chỉnh và hợp nhất một số huyện trong tỉnh, đất x.Tân
Hội được sáp nhập vào tx.Vĩnh Long và thuộc x. Tân Hòa Bắc[2],
t.Cửu Long.
Ngày 26.12.1991, vùng đất xã thuộc t. Vĩnh Long, do chia tách tỉnh
Cửu Long. Ngày 9.8.1994, Chính phủ ra nghị định 85-CP, tách x.Tân Hòa thành x.Tân
Hội và Tân Hòa. Tên Tân Hội xã đã được khôi phục trở lại, trên phần đất của
l.Tân Hội xưa. Lúc này x.Tân Hội, có diện tích đất tự nhiên 690,17ha, với 7616
nhân khẩu.
Ngày
18.10.2013, tại kỳ họp lần thứ XI (bất thường), Hội đồng Nhân dân tp.Vĩnh Long
đã thông qua Nghị quyết số 12/NQ-HĐND về việc thông qua đề án thành lập ph.Tân Hội
thuộc tp.Vĩnh Long. Phường Tân Hòa, phía Bắc giáp x.Hoà Hưng, h.Cái Bè, t.Tiền
Giang; phía Đông giáp x.Tân Hoà, tp Vĩnh Long; phía Nam giáp x.An Phú Thuận, h.Châu
Thành, t.Đồng Tháp; phía Tây giáp ttr.Cái Tàu và x.Phú Hựu, h.Châu Thành, t.Đồng
Tháp.
Địa danh hành chính xã Tân Hòa
Khoảng
nửa cuối thế kỷ XVIII, ông Nguyễn Tự Tôn – người có uy tính ở địa phương đã
chiêu mộ lưu dân vào đây khai khẩn đất hoang và lập nên th.Tân Hoa.
Đến triều
Gia Long, th.Tân Hoa, thuộc tg. An Trung, h.Vĩnh An, p. Định Viễn, tr.Vĩnh
Thanh.
Đến triều Minh Mạng thôn này được đổi thành Tân Hóa[1],
tg. Bình An, h.Vĩnh Bình, p.Định Viễn, t.Vĩnh Long.
Phía Đông giáp địa phận
th.Tân Sơn; phía Tây giáp địa phân th. Tân Hội, lại giáp địa phận th. An
Thuận(tg.An Mỹ, h.Vĩnh An, t. An Giang); phía Nam giáp th. An Thuận(tg.An Mỹ,
h.Vĩnh An, t. An Giang) và địa phận th. Tân Sơn; phía Bắc giáp sông lớn và th.
Tân Hội.
Đến thời Pháp thuộc, th. Tân Hóa vẫn thuộc tg. Bình An, hạt thanh tra
Định Viễn, rồi Vĩnh Long. Từ ngày 5.1.1876, đổi gọi là làng, thuộc hạt tham
biện Vĩnh Long.
Từ ngày 1.1.1900 thuộc t.Vĩnh Long. Khoảng năm 1910, đổi gọi là
l. Tân Hòa thuộc q. Long Châu. Đến ngày 18.6.1887, nhận một rẻo đất từ l. Phú
Thạnh, giáp rạch Dơi về phía Nam; đồng thời tách một rẻo đất sáp nhập vào l.Tân
Nhơn; đến ngày 15.9.1900, sáp nhập một phần đất của l.Tân Nhơn giải thể;
Ngày
22.12.1920, l. Tân Hội giải thể, sáp nhập vào l.Tân Hòa, thuộc q. Châu Thành.
Sau năm 1956 là xã thuộc tg.Bình Long, q.Châu Thành, t.Vĩnh Long.
Sau 30.4.1975
xã thuộc h.Châu Thành Tây[2].
Ngày 11.3.1977, việc điều chỉnh và hợp nhất một số huyện trong tỉnh, x.Tân Hòa
và Tân Ngãi được sáp nhập vào tx.Vĩnh Long. Sau đó một thời gian, x.Tân Hòa đổi
thành x.Tân Hòa Bắc[3],
vẫn thuộc tx.Vĩnh Long, t.Cửu Long.
Ngày 26.12.1991, xã thuộc t. Vĩnh Long, do
chia tách tỉnh Cửu Long; tuy nhiên sau thời gian này x.Tân Hòa Bắc được đổi gọi
x.Tân Hòa(?).
Ngày 9.8.1994, Chính phủ ra nghị định 85-CP, x.Tân Hòa được tách
ra thành lập xã mới Tân Hội. Xã Tân Hòa, có diện tích đất tự nhiên 576,89ha,
với 7141 nhân khẩu.
Ngày
18.10.2013, tại kỳ họp lần thứ XI (bất thường), Hội đồng Nhân dân tp.Vĩnh Long
đã thông qua Nghị quyết số 12/NQ-HĐND về việc thông qua đề án thành lập ph.Tân
Hòa thuộc tp.Vĩnh Long. Phường Tân Hòa, phía Bắc giáp x.Hoà Hưng, h.Cái Bè, t.Tiền
Giang; phía Đông giáp x.Tân Ngãi, tp.Vĩnh Long; phía Nam giáp x.Tân Hạnh, h.Long
Hồ và x.An Phú Thuận, h.Châu Thành, t.Đồng Tháp; phía Tây giáp x.Tân Hội, tp.Vĩnh
Long, và x.An Phú Thuận, h.Châu Thành, t.Đồng Tháp.
Địa danh hành chính xã Tân Ngãi
Nguyên xưa dưới triều vua Gia Long, x.Tân
Ngãi thuộc phần đất của hai th. Tân Sơn và Vĩnh Tòng, tg.An Trung, h.Vĩnh An,
p.Định Viễn, tr.Vĩnh Thanh.
Đến triều Minh Mạng, vẫn thuộc thôn
cũ, tg.Bình An, h.Vĩnh Bình, p.Định Viễn, t.Vĩnh Long.
Đến đầu thời Pháp thuộc
vẫn đặt thuộc làng , tổng cũ. Đến ngày 7.5.1890 nhập hai l.Tân Sơn và Vĩnh Tòng
lại thành l.Tân Ngãi, tg.Bình An, hạt Vĩnh Long.
Từ ngày 1.1.1900 thuộc t.Vĩnh
Long. Từ ngày 25.1.1908 thuộc q.Long Châu; đến ngày 9.2.1917, thuộc quận Châu
Thành cùng tỉnh.
Từ sau 30.4.1975, thuộc h. Châu Thành Tây, t.Cửu Long.
Đến
ngày 11.3.1977 thuộc tx.Vĩnh Long; đến ngày 26.12.1991 thuộc t.Vĩnh Long do
chia tách tỉnh Cửu Long.
Ngày 9.8.1994, x.Tân Ngãi được tách ra thành x.Tân
Ngãi và x. Trường An[1].
Lúc này, x.Tân Ngãi có diện tích đất tự nhiên là 665,94ha, với 8144 nhân khẩn.
Ngày 18.10.2013, tại kỳ họp lần thứ
XI (bất thường), Hội đồng Nhân dân tp.Vĩnh Long đã thông qua Nghị quyết số
12/NQ-HĐND về việc thông qua đề án thành lập ph.Tân Ngãi thuộc tp.Vĩnh Long.
Phường Tân Ngãi: phía Bắc giáp x.Hoà Hưng, h.Cái Bè, t.Tiền Giang và x.An Bình,
h.Long Hồ; phía Đông giáp với x.Trường An, tp.Vĩnh Long; phía Nam giáp với
x.Tân Hạnh, h.Long Hồ; phía Tây giáp với x.Tân Hoà, tp.Vĩnh Long.
Địa danh hành chính xã Trường An
Xã Trường An, nay thuộc tp. Vĩnh
Long.
Nguyên xưa xã nằm trong phần đất của hai thôn Tân Sơn, Vĩnh Tùng(Tòng), tg.An
Trung, h.Vĩnh An, p.Định Viễn, tr.Vĩnh Thanh.
Đến thời vua Minh Mạng, vẫn thuộc
thôn cũ, tg.Bình An, h.Vĩnh Bình, p.Định Viễn, t.Vĩnh Long.
Đến đầu thời Pháp
thuộc vẫn đặt thuộc làng , tổng cũ. Đến ngày 7.5.1890 nhập hai l. Tân Sơn và Vĩnh
Tòng lại thành l. Tân Ngãi, tg.Bình An, hạt Vĩnh Long; từ ngày 1.1.1900 thuộc
t.Vĩnh Long.
Từ ngày 25.1.1908 thuộc q.Long Châu; đến ngày 9.2.1917, thuộc quận
Châu Thành cùng tỉnh.
Từ sau 30.4.1975, thuộc h. Châu Thành Tây, t.Cửu Long.
Đến ngày 11.3.1977 thuộc tx.Vĩnh Long; đến ngày 26.12.1991 thuộc t.Vĩnh Long do
chia tách tỉnh Cửu Long.
Ngày 9.8.1994, x. Trường An được lập trên cở sở tách
xã Tân Ngãi thành x.Tân Ngãi và x. Trường An[1].
Lúc này, x.Trường An có diện tích là 582,13ha, với 6137 nhân khẩn.
Ngày 18.10.2013, tại kỳ họp lần thứ
XI (bất thường), Hội đồng Nhân dân tp.Vĩnh Long đã thông qua Nghị quyết số
12/NQ-HĐND về việc thông qua đề án thành lập ph.Tân Ngãi thuộc tp.Vĩnh Long.
Phường Trường An: phía Bắc giáp x.An Bình, h.Long Hồ; phía Đông giáp Phường 9,
tp.Vĩnh Long; phía Nam giáp x.Tân Hạnh, h.Long Hồ; phía Tây giáp x.Tân Ngãi,
tp.Vĩnh Long.
Địa danh hành chính phường Chín
Dưới thời vua Gia Long, phg.Chín nằm
phần lớn trong th.Bình Lữ, tg.An Trung, h.Vĩnh Bình, p.Định Viễn, tr.Vĩnh
Thanh.
Đến thời vua Minh Mạng vẫn thuộc th.Bình Lữ, tg.Bình An, h.Vĩnh Bình,
p.Định Viễn, t.Vĩnh Long. Bấy giờ, th. Bình Lữ phía Đông và Nam giáp địa phận
th.Tân Giai; phía Tây giáp địa phận 2 thôn Tân Sơn và Tân Hạnh; phía Bắc giáp
địa phân th.Tân Sơn và sông lớn.
Đến triều vua Thiệu Trị, Tư Đức, khi th.Tân Hữu
được lập thì phg.Chín nằm trong phần đất chủ yếu của hai thôn Bình Lữ và Tân
Hữu, thuộc tổng, huyện, phủ cũ.
Đến đầu thời Pháp thuộc, th.Bình Lữ và Tân Hữu
thuộc hạt thanh tra Định Viễn, rồi Vĩnh Long.
Ngày 5.1.1876, thôn được đổi gọi
là làng; phg.Chín nằm trong khu vực hai làng Bình Lữ và Tân Hữu thuộc hạt tham
biện Vĩnh Long.
Ngày 31.3.1886, hai l.Bình Lữ và Tân Hữu sáp nhập lại với nhau
thành lập l.Tân Bình thuộc tổng cũ.
Ngày 1.1.1900, phg.Chín thuộc làng, tổng
cũ, t.Vĩnh Vĩnh Long. Ngày 25.5.1908 thuộc q.Long Châu; đến ngày 9.2.1917 thuộc
q.Châu Thành.
Ngày 31.10.1931, Hội đồng tỉnh đã thông qua việc điều chỉnh và
sáp nhập l.Tân Bình[1] và Tân
Giai thành l.Tân An. Sau đó, hội đồng tỉnh đã đề nghị lên Hội đồng thuộc địa.
Ngày 28.5.1932, Hội đồng thuộc địa đồng ý việc sáp nhập này. Lúc này, phg.Chín nằm
trong phần đất thuộc l.Tân An, tg.Bình An, q.Châu Thành, t.Vĩnh Long.
Năm 1948, ta thành lập tx.Vĩnh Long, phg.Tám nằm
trong vùng đất pg.Hai[2],
tx.Vĩnh Long. Năm 1961, phg.Hai trong kháng chiến chống Pháp, đổi thành .............(?).
Từ năm 1956, dưới thời chính quyền
Việt Nam Cộng Hòa làng được đổi thành xã. Ngày 8.10.1957, phg.Chín nằm trong
các x. Tân An(tg.Bình Long), q.Châu Thành.
Sau 30.4.1975, thành lập tỉnh Cửu
Long, phần đất của quận Châu Thành được tách ra thành lập tx.Vĩnh Long; phg.Chín
được lập trên cơ sở x.Tân An(ấp Tân Hữu, Tân Bình), Long Châu[3], một
phần ấp Tân Long Hữu(x.Tân Ngãi).
Ngày 17.4.1986, Hội đồng Bộ trưởng
Việt Nam ra quyết định số 44/HĐBT, điều chỉnh địa giới hành chính thị xã Vĩnh
Long, địa giới phg.Chín vẫn không thay đổi, thuộc t.Cửu Long.
Ngày 26.12.1991,
tỉnh Cửu Long được tách thành tỉnh Vĩnh Long và tỉnh Trà Vinh. Phường Chín
thuộc tx.Vĩnh Long, t.Vĩnh Long. Ngày 10.4.2009[4],
thị xã Vĩnh Long chuyển lên thành thành phố thuộc tỉnh Vĩnh Long. Phường Chín là
một trong mười một xã phường thuộc tp.Vĩnh Long.
Địa danh hành chính phường Tám
Dưới triều vua Gia Long, phg.Tám nằm
trong phần đất của th. Tân Hạnh, tg. An Trung, h.Vĩnh Bình, p.Định Viễn,
tr.Vĩnh Thanh. Dưới triều vua Minh Mạng, phg.Tám vẫn nằm trong th.Tân Hạnh, Tân
Giai, tg.Bình An, p.Định Viễn, t.Vĩnh Long. Đồng thời, phg.Tám nằm trên phần
đất của l.Tân Hữu thời Thiệu Trị, Tự Đức. Đến đầu thời Pháp thuộc, phg.Tám vẫn
nằm trên phần đất của 3 làng: Tân Hạnh, Tân Giai và Tân Hữu, tg.Bình An, hạt
thanh tra Định Viễn, rồi Vĩnh Long. Đến ngày 5.1.1876, các thôn đổi thành làng
Tân Hạnh, Tân Giai, Tân Hữu thuộc hạt tham biện Vĩnh Long. Từ ngày 1.1.1900, phg.Tám thuộc l.Tân Hạnh, Tân
Bình và Tân Giai, tg.Bình An, tỉnh Vĩnh Long. Từ ngày 25.5.1908, thuộc q.Long
Châu, t.Vĩnh Long. Từ ngày 9.2.1917 thuộc q.Châu thành, t.Vĩnh Long. Ngày
31.10.1931, Hội đồng tỉnh đã thông qua việc điều chỉnh và sáp nhập l.Tân Bình[1] và
Tân Giai thành l.Tân An. Sau đó, hội đồng tỉnh đã đề nghị lên Hội đồng thuộc
địa. Ngày 28.5.1932, Hội đồng thuộc địa đồng ý việc sáp nhập này. Lúc này, phg.Tám
phần đất nằm thuộc l.Tân Hạnh, Tân An, tg.Bình An, q.Châu Thành, t.Vĩnh Long.
Năm 1948, ta thành lập tx.Vĩnh Long, phg.Tám nằm
trong vùng đất pg.Hai[2],
tx.Vĩnh Long. Năm 1961, phg.Hai trong kháng chiến chống Pháp, đổi thành Hộ 2.
Từ năm 1956, dưới thời chính quyền
Việt Nam Cộng Hòa làng được đổi thành xã. Ngày 8.10.1957, phg.Tám nằm trong các
x. Tân An(tg.Bình Long), Tân Hạnh(tg.Bình An), q.Châu Thành.
Sau 30.4.1975, thành lập tỉnh Cửu
Long, phần đất của quận Châu Thành được tách ra thành lập tx.Vĩnh Long; phg.Tám
được lập trên cơ sở một phần ấp Tân Hưng A, Tân Hưng B(x.Tân Hạnh), một phần ấp
Tân Hữu, ấp Tân Bình(x.Tân An)
Ngày 17.4.1986, Hội đồng Bộ trưởng
Việt Nam ra quyết định số 44/HĐBT, điều chỉnh địa giới hành chính thị xã Vĩnh
Long, địa giới phg.Tám vẫn không thay đổi, thuộc t.Cửu Long. Ngày 26.12.1991,
tỉnh Cửu Long được tách thành tỉnh Vĩnh Long và tỉnh Trà Vinh. Phường Tám thuộc
tx.Vĩnh Long, t.Vĩnh Long. Ngày 10.4.2009[3],
thị xã Vĩnh Long chuyển lên thành thành phố thuộc tỉnh Vĩnh Long. Phường Tám là
một trong mười một xã phường thuộc tp.Vĩnh Long.
Địa danh hành chính phường Năm
Thời chúa Nguyễn, vùng đất phg.Năm
thuộc th.Tân Phú Tây, châu.Định Viễn, d.Vĩnh Trấn. Năm 1727, chợ Long Hồ được
lập ở đây. Đến triều Gia Long không rõ đổi th.Tân Phú Tây thành th.Long Phụng
lúc nào.
Dưới triều vua Gia Long, phần đất của
phg.Năm nằm trong các th. Long Phụng(tg. An Trung, h.Vĩnh An), Mỹ Tường(tg.Vĩnh
Trường, h.Vĩnh Bình).
Dưới triều vua Minh Mạng, phg.Năm nằm trong các th.Long
Phụng, Long Thanh, Mỹ Thới, Mỹ Tường, Sơn Đông(tg.Bình Long, h.Vĩnh Bình,
p.Định Viễn, t.Vĩnh Long).
Trãi qua các triều Thiệu Trị, Tự Đức
vẫn thuộc tổng, huyện cũ. Đầu thời Pháp thuộc, phg.Năm thuộc hạt thanh tra Định
Viễn, rồi Vĩnh Long.
Từ ngày 5.1.1876 các thôn đổi thành
làng, thuộc hạt tham biện Vĩnh Long. Ngày 18.6.1887, sáp nhập các làng Long
Phụng, Mỹ Tường, Mỹ Thới và Thanh Mỹ[1]
thành l.Thiềng Đức. Phường Năm nằm phần lớn trong l.Thiềng Đức, tg.Bình Thiềng,
hạt tham biện Vĩnh Long.
Từ ngày 1.1.1900, phg.Năm thuộc tỉnh
Vĩnh Long. Ngày 25.1.1908 thuộc q.Long Châu; ngày 9.2.1917, phg.Năm thuộc
q.Châu Thành. Ngày 24.11.1932[2],
Hội đồng tỉnh đã đề nghị sáp nhập ba l.Long Thanh, Thiềng Đức, Sơn Đông thành
l.Long Đức Đông; đến 1.1.1933, đề nghị được hội đồng thuộc địa thông qua thực
hiện. Phường Năm nằm trọn trong l.Long Đức Đông thuộc tg.Bình Thiềng, q.Châu
Thành, t.Vĩnh Long.
Ngày 11.8.1942, do nhập hai tg.Bình
Thiềng và Bình Thanh thành tg. Thanh Thiềng; đồng thời tách một phần đất của
khu vực th.Long Phụng xưa nhập vào làng tỉnh lỵ Long Châu; lúc này phg.Năm phần
lớn vẫn thuộc l.Long Đức Đông, tg.Thanh Thiềng, q.Châu Thành, t.Vĩnh Long.
Về phía chính quyền cách mạng, vào
năm 1947 gọi là x.Tam Long(do sáp nhập các l.Long Đức, Long Thanh và Long Mỹ)
thuộc Quận Nhì. Đến năm 1948[3],
tx.Vĩnh Long được lập, phg.Năm ngày nay thuộc phg.Ba, tx.Vĩnh Long, t.Vĩnh
Long. Khoảng đầu năm 1961, Thị xã ủy Vĩnh Long tái lập, địa giới hành chính
phg.Năm cũng có nhiều thay đổi, các phường trong kháng chiến được đổi gọi là
hộ. Phường Năm thuộc phg.Ba trong kháng chiến, lúc này thuộc Hộ 5 và Hộ 6.
Từ sau năm 1956, dưới thời chính
quyền Việt Nam Cộng Hòa, làng đổi thành x.Long Đức Đông, và không rõ thời gian
nào xã này giải thể, lập các x.Long
Thanh, x.Long Đức, Hộ 5, Hộ 6(x.Long Châu) đều thuộc tg. Long An, q. Châu
Thành, t.Vĩnh Long.
Sau 30.4.1975, thành lập tỉnh Cửu
Long, phần đất của quận Châu Thành được tách ra thành lập tx.Vĩnh Long; Hộ 5 và
Hộ 6 trong kháng chiến trước đây được đổi lại tên gọi là phg. Năm.
Ngày 17.4.1986, Hội đồng Bộ trưởng Việt Nam ra quyết
định số 44/HĐBT, điều chỉnh địa giới hành chính thị xã Vĩnh Long, địa giới phg.Năm
vẫn không thay đổi, thuộc t.Cửu Long. Ngày 26.12.1991, tỉnh Cửu Long được tách thành tỉnh Vĩnh Long và tỉnh Trà Vinh. Phường Năm thuộc tx.Vĩnh Long, t.Vĩnh Long.
Ngày 10.4.2009[4], thị xã Vĩnh Long chuyển lên thành thành phố thuộc tỉnh Vĩnh Long. Phường Năm là một trong mười một xã phường thuộc tp.Vĩnh Long.
[1] Theo Nguyễn Đình Tư : Từ điển
địa danh hành chính Vĩnh Long, NxbCTQG, trang 1167 là l.Tân Mỹ Đông ;
nhưng chúng tôi vẫn chưa truy được ở khu vực này có l.Tân Mỹ Đông mà chỉ có l.Thanh Mỹ.
[2] Theo BAC, 1932, trang 2461
[3] Theo Lịch sử phường Năm(1732-2002),
Tiến sĩ Trần Mỹ Hạnh thì năm 1949 mới thành lập tx.Vĩnh Long.
[4] Theo Nghị định số 16/NĐ-CP của Chính phủ.
Địa danh hành chính phường Tư
Dưới triều Gia Long, khu vực phg.Tư thuộc
phần đất nằm trong th.Long Hồ, tg.Vĩnh Trường, h.Vĩnh Bình, p.Định Viễn,
tr.Vĩnh Thanh.
Đến triều Minh Mạng thuộc tg.Bình Long, h.Vĩnh Bình, t.Vĩnh
Long. Trãi qua các triều Thiệu Trị, Tự Đức vẫn không đổi.
Đến đầu thời Pháp
thuộc, phg.Tư vẫn thuộc th.Long Hồ, hạt thanh tra Định Viễn, rồi Vĩnh Long.
Từ
ngày 5.1.1876 đổi thôn thành làng, phg.Hai thuộc l.Long Hồ, hạt tham biện Vĩnh
Long.
Từ ngày 1.1.1900 thuộc tỉnh Vĩnh Long. Từ ngày 25.1.1908 thuộc q.Long
Châu; ngày 9.2.1917 thuộc q.Châu Thành. Ngày 11.8.1942, tách một phần đất thị
tứ nhập[1]
vào l.Long Châu, q.Châu Thành[2].
Năm 1948, ta thành lập tx.Vĩnh Long,
phg.Tư nằm trong vùng đất phg.Hai[3],
tx.Vĩnh Long. Năm 1961, Phường trong kháng chiến chống Pháp, đổi thành Hộ, khu
vực phg.Tư đổi thành Hộ 4(x.Long Châu), Hộ 7(x.Long Hồ).
Từ năm 1956, dưới thời chính quyền
Việt Nam Cộng Hòa làng được đổi thành xã. Ngày 8.10.1957, phg.Tư nằm trong các x.
Long Châu(tg.Long An), x.Long Hồ(tg.Phước An) thuộc q.Châu Thành.
Sau 30.4.1975, thành lập tỉnh Cửu
Long, phần đất của quận Châu Thành được tách ra thành lập tx.Vĩnh Long; phg.Tư
được lập trên cơ sở Hộ 4 của x.Long Châu; một phần của x.Long Hồ(từ chùa Pháp
Hải đến rạch Ông Me) đổi thành phg.Bảy được khoảng 2 tháng thì nhập vào phg.Tư.
Ngày 17.4.1986, Hội đồng Bộ trưởng Việt Nam ra quyết
định số 44/HĐBT, điều chỉnh địa giới hành chính thị xã Vĩnh Long, địa giới phg.Tư
vẫn không thay đổi, thuộc t.Cửu Long. Ngày 26.12.1991, tỉnh Cửu Long được tách
thành tỉnh Vĩnh Long và tỉnh Trà Vinh. Phường Tư thuộc tx.Vĩnh Long, t.Vĩnh
Long. Ngày 10.4.2009[4], thị xã Vĩnh Long chuyển lên thành thành phố thuộc tỉnh Vĩnh Long. Phường Tư là một trong mười một xã phường thuộc tp.Vĩnh Long.
Địa danh hành chính phường Ba
Dưới triều Gia Long, khu vực phg.Ba nằm trong phần đất của các th.Tân Giai và Phước Hậu, tg. An Trung, h.Vĩnh
An, p.Định Viễn, tr.Vĩnh Thanh. Đến triều Minh Mạng, th.Tân Giai và Phước Hậu
thuộc tg.Bình An, h.Vĩnh Bình, t.Vĩnh Long. Trãi qua các triều Thiệu Trị, Tự
Đức vẫn không đổi.
Đầu thời Pháp thuộc, phần đất phg.Ba thuộc hạt thanh tra
Định Viễn, rồi Vĩnh Long.
Đến ngày 5.1.1876, thôn đổi thành làng, phg.Ba thuộc
phần đất của hai l.Tân Gia và Phước Hậu, hạt tham biện Vĩnh Long.
Từ ngày
1.1.1900, phg.Ba thuộc tỉnh Vĩnh Long. Ngày 25.1.1908 thuộc q.Long Châu; từ
ngày 9.2.1917, phg.Ba thuộc q.Châu Thành.
Ngày 31.10.1931, Hội đồng tỉnh đã
thông qua việc điều chỉnh và sáp nhập l.Tân Bình và Tân Giai thành l.Tân An.
Sau đó, hội đồng tỉnh đã đề nghị lên Hội đồng thuộc địa. Ngày 28.5.1932, Hội
đồng thuộc địa đồng ý việc sáp nhập này. Lúc này, phg.Ba thuộc l.Tân An và
Phước Hậu tg.Bình An, q.Châu Thành, t.Vĩnh Long. Ngày 11.8.1942, tách một phần
đất l. Tân An[1], tg.Bình
An nhập vào l.Long Châu, cùng quận.
Năm 1948, thời chính quyền cách mạng,
thành lập tx.Vĩnh Long, phg.Ba thuộc l.Long Châu, tx.Vĩnh Long. Năm 1961,
phg.Hai trong kháng chiến chống Pháp, đổi thành Hộ 3.
Từ năm 1956, dưới thời chính quyền
Việt Nam Cộng Hòa làng được đổi thành x.Long Châu. Ngày 8.10.1957, x.Long Châu
thuộc tg.Long An, q.Châu Thành. Phường Ba vẫn nằm trong x.Long Châu thời chính
quyền Sài Gòn. Sau đó, chúng tôi chưa rõ, phần x.Long Châu phân chia ra các Hộ
như chính quyền cách mạng thời gian nào.
Sau 30.4.1975, thành lập tỉnh Cửu
Long, phần đất của quận Châu Thành được tách ra thành lập tx.Vĩnh Long; Hộ 3
trong kháng chiến trước đây được đổi lại tên gọi là phg. Ba(gồm phần đất của Hộ
3(l.Tân Giai), ấp Tân Thuận(l.Tân An), ấp Phước Lợi(l.Phước Hậu).
Ngày 17.4.1986, Hội đồng Bộ trưởng
Việt Nam ra quyết định số 44/HĐBT, điều chỉnh địa giới hành chính thị xã Vĩnh
Long, địa giới phg.Ba vẫn không thay đổi, thuộc t.Cửu Long. Ngày 26.12.1991,
tỉnh Cửu Long được tách thành tỉnh Vĩnh Long và tỉnh Trà Vinh. Phường Ba thuộc
tx.Vĩnh Long, t.Vĩnh Long. Ngày 10.4.2009[2],
thị xã Vĩnh Long chuyển lên thành thành phố thuộc tỉnh Vĩnh Long. Phường Ba là
một trong mười một xã phường thuộc tp.Vĩnh Long.
Thứ Bảy, 4 tháng 10, 2014
Đôi lời cùng bạn bè
 |
| VĂN THÁNH MIẾU VĨNH LONG(Internet) |
Vinhlongsach tạo lập blogger chỉ một mục đích duy nhất là nhằm để góp phần cùng mọi người chia sẻ những thông tin tìm hiểu và nghiên cứu về Lịch sử văn hóa Nam Bộ, đặc biệt là Lịch sử văn hóa Vĩnh Long quê hương tôi.
Chúng tôi rất mong bạn bè ghé chơi, cùng bàn luận góp thêm tư liệu để cùng nghiên cứu và học tập về Lịch sử văn hóa Nam Bộ nói chung, lịch sử văn hóa Vĩnh Long nói riêng được thuận lợi và ngày càng tiến tới.
Chúng tôi trân trọng mọi người nhưng có vài đề nghị khi tham gia bình luận hoặc chia sẻ tài liệu:
- Không bình luận về các vấn đề liên quan đến chính trị, tôn giáo, sắc tộc....
- Không chấp nhận các hành động vi phạm pháp luật của nhà nước CHXHCNVN.
- Không sử dụng những từ ngữ thiếu văn hóa, không xúc phạm, nói xấu cá nhân hay các tổ chức khác.
- Không tuyên truyền các nội dung văn hóa phẩm bạo lực, đồi trụy, trái với thuần phong mỹ tục của dân tộc.
........
Trân trong
Địa danh hành chính phường Hai
Dưới triều vua Gia Long, khu vực
phg.Hai ngày nay nằm trong th.Bình Lữ và Tân Giai, tg.An Trung, p.Định Viễn,
tr.Vĩnh Thanh. Đến triều vua Minh Mạng; hai thôn này thuộc tg. Bình An, h.Vĩnh Bình,
p.Định Viễn, t.Vĩnh Long; đến thời Thiện trị, Tự Đức, phg.Hai còn nằm thuộc
trên phần đất của l.Tân Hữu thuộc tổng, huyện cũ.
Đầu thời Pháp cai trị, ba thôn này
thuộc hạt thanh tra Định Viễn, rồi Vĩnh Long. Từ ngày 5.1.1876, ba thôn đổi
thành làng l.Bình Lữ, Tân Giai, Tân Hữu. Ngày 31.3.1886, l.Tân Hữu[1]
sáp nhập với Bình Lữ thành l.Tân Bình, tg.Bình An, hạt tham biện Vĩnh Long. Từ
ngày 1.1.1900, phg.Hai thuộc l.Tân Bình và Tân Giai, tg.Bình An, tỉnh Vĩnh
Long. Từ ngày 25.5.1908, thuộc q.Long Châu, t.Vĩnh Long. Từ ngày 9.2.1917 thuộc
q.Châu thành, t.Vĩnh Long.
Ngày 31.10.1931, Hội đồng tỉnh đã
thông qua việc điều chỉnh và sáp nhập l.Tân Bình và Tân Giai thành l.Tân An.
Sau đó, hội đồng tỉnh đã đề nghị lên Hội đồng thuộc địa. Ngày 28.5.1932, Hội
đồng thuộc địa đồng ý việc sáp nhập này. Lúc này, phg.Hai thuộc l.Tân An,
tg.Bình An, q.Châu Thành, t.Vĩnh Long. Đến ngày 11.8.1942, tách một phần đất
nhập vào l.Long Châu[2]. Năm
1948, ta thành lập tx.Vĩnh Long, phg.Hai thuộc l.Long Châu, tx.Vĩnh Long. Năm
1961, phg.Hai trong kháng chiến chống Pháp, đổi thành Hộ 2.
Từ năm 1956, dưới thời chính quyền
Việt Nam Cộng Hòa làng được đổi thành x.Long Châu. Ngày 8.10.1957, x.Long Châu
thuộc tg.Long An, q.Châu Thành. Phường Hai vẫn nằm trong x.Long Châu thời chính
quyền Việt Nam Cộng Hòa. Sau đó, chúng tôi chưa rõ, phần x.Long Châu phân chia
ra các Hộ như chính quyền cách mạng.
Sau 30.4.1975, thành lập tỉnh Cửu
Long, phần đất của quận Châu Thành được tách ra thành lập tx.Vĩnh Long; Hộ 2
trong kháng chiến trước đây được đổi lại tên gọi là phg. Hai.
Ngày 17.4.1986, Hội đồng Bộ trưởng
Việt Nam ra quyết định số 44/HĐBT, điều chỉnh địa giới hành chính thị xã Vĩnh
Long, địa giới phg.Hai vẫn không thay đổi, thuộc t.Cửu Long. Ngày 26.12.1991,
tỉnh Cửu Long được tách thành tỉnh Vĩnh Long và tỉnh Trà Vinh. Phường Hai thuộc
tx.Vĩnh Long, t.Vĩnh Long. Ngày 10.4.2009[3],
thị xã Vĩnh Long chuyển lên thành thành phố thuộc tỉnh Vĩnh Long. Phường Hai là
một trong mười một xã phường thuộc tp.Vĩnh Long.
Địa danh hành chính phường Một
Thời chúa Nguyễn, phg.Một là trung
tâm của lỵ sở d.Long Hồ. Năm 1757, chúa Nguyễn dời d.Long Hồ ở xứ Cái Bè(t.Tiền
Giang) về đây. Năm Kỷ Hợi(1879), phg Một không còn là lỵ sở của d.Long Hồi, vì
dinh được dời về xứ bãi Bà Lúa, đổi gọi là d.Hoằng Trấn. Năm Canh Tý(1780), d.Hoằng
Trấn dời trở lại th.Long Hồ, đổi gọi là d.Vĩnh Trấn. Phường Một thuộc th. Long
Hồ, tg.Bình Dương, ch.Định Viễn, d.Vĩnh Trấn.
Đến năm Mậu Thìn, Gia Long thứ 7(1808),
phg.Một nằm trong khu vực của hai thôn Trường Xuân và Long Hồ vẫn thuộc thôn,
tổng cũ, h. Vĩnh Bình, p.Định Viễn, tr.Vĩnh Thanh.
Dưới triều vua Minh Mạng, phg.Một
thuộc thôn Long Hồ, tg.Bình Long, p.Định Viễn, t.Vĩnh Long. Chúng tôi chưa rõ
th.Trường Xuân sáp nhập vào th.Long Hồ thời gian nào, chỉ biết đến triều vua
Minh Mạng thì không thấy có tên thôn này nữa, mà th.Trường Xuân trở thành một
ấp của th.Long Hồ[1]. Trung
tâm phg.Một thuộc ấp Trường Xuân, th.Long Hồ. Năm Minh Mạng thứ 16(1835), phủ
lỵ Định Viễn cũng dời đến đây. Trãi qua các triều vua Thiện Trị, Tự Đức, địa
bàn phg.Một là tỉnh lỵ, phủ lỵ của t. Vĩnh Long. Vào năm Tự Đức thứ 18(1865),
thì phủ lỵ Định Viễn dời về th.Bình Đức, tg.Bình Long, h.Vĩnh Bình, p.Định
viễn, t.Vĩnh Long.
Đến đầu thời Pháp thuộc, phg.Một vẫn
thuộc th.Long Hồ, tg.Bình Long, hạt thanh tra Định Viễn, rồi Vĩnh Long. Từ ngày
5.1.1876, th.Long Hồ đổi thành l.Long Hồ; phg.Một thuộc l.Long Hồ, tổng cũ, hạt
tham biện Vĩnh Long. Từ ngày 8.9.1879, tách phần đất lỵ sở của th.Long Hồ, lập
thành l.Long Châu, tg.Bình Long, hạt tham biện Vĩnh Long, phg.Một lúc này thuộc
l.Long Châu.
Từ ngày 1.1.1900, l.Long Châu, thuộc
tỉnh Vĩnh Long; đến ngày 25.1.1908, l.Long Châu thuộc q.Long Châu; đến ngày
9.2.1917 thuộc q.Châu Thành. Đến ngày 11.8.1942, l.Long Châu nhận thêm phần đất
giáp thị tứ của l.Long Hồ, Tân An, Long Đức Đông nhập vào. Sau năm 1956, l.Long
Châu đổi gọi thành x.Long Châu; phg.Một[2]
thuộc x.Long Châu, q.Châu Thành, t.Vĩnh Long. Năm 1948, ta thành lập tx.Vĩnh
Long, phg.Một vẫn thuộc l.Long Châu, tx.Vĩnh Long. Năm 1961, phg.Một trong
kháng chiến chống Pháp, đổi thành Hộ 1. Từ năm 1956, làng được đổi thành x.Long
Châu. Ngày 8.10.1957, x.Long Châu thuộc tg.Long An, q.Châu Thành. Phường Một
vẫn nằm trong thị tứ của x.Long Châu.
Sau 30.4.1975, thành lập tỉnh Cửu
Long, phần đất của quận Châu Thành được tách ra thành lập thị xã Vĩnh Long; Hộ 1
trong kháng chiến trước đây được đổi lại tên gọi là phg. Một.
Ngày 17.4.1986, Hội đồng Bộ trưởng
Việt Nam ra quyết định số 44/HĐBT, điều chỉnh địa giới hành chính thị xã Vĩnh
Long, địa giới phg.Một vẫn không thay, thuộc t.Cửu Long. Ngày 26.12.1991, tỉnh
Cửu Long được tách thành tỉnh Vĩnh Long và tỉnh Trà Vinh. Phường Một thuộc
tx.Vĩnh Long, t.Vĩnh Long. Ngày 10.4.2009[3],
thị xã Vĩnh Long chuyển lên thành thành phố thuộc tỉnh Vĩnh Long. Phường Một là
một trong mười một xã phường thuộc tp.Vĩnh Long.
Lược sử địa danh hành chính phường Một
Lịch sử hình thành địa
danh
Thời chúa Nguyễn, phg.Một là trung
tâm của lỵ sở d.Long Hồ. Năm 1757, chúa Nguyễn dời d.Long Hồ ở xứ Cái Bè(t.Tiền
Giang) về đây. Năm Kỷ Hợi(1879), phg Một không còn là lỵ sở của d.Long Hồi, vì
dịnh được dời về xứ Bãi Bà Lúa, đổi gọi là d.Hoằng Trấn. Năm Canh Tý(1780), d.Hoằng
Trấn dời trở lại th.Long Hồ, đổi gọi là d.Vĩnh Trấn. Phường Một thuộc th. Long
Hồ, tg.Bình Dương, ch.Định Viễn, d.Vĩnh Trấn.
Đến năm Mậu Thìn, Gia Long thứ 7(1808),
phg.Một nằm trong khu vực của hai thôn Trường Xuân và Long Hồ vẫn thuộc thôn,
tổng cũ, h. Vĩnh Bình, p.Định Viễn, tr.Vĩnh Thanh.
Dưới triều vua Minh Mạng, phg.Một
thuộc thôn Long Hồ, tg.Bình Long, p.Định Viễn, t.Vĩnh Long. Chúng tôi chưa rõ
th.Trường Xuân sáp nhập vào th.Long Hồ thời gian nào, chỉ biết đến triều vua
Minh Mạng thì không thấy có tên thôn này nữa, mà th.Trường Xuân trở thành một
ấp của th.Long Hồ[1]. Trung
tâm phg.Một thuộc ấp Trường Xuân, th.Long Hồ. Năm Minh Mạng thứ 16(1835), phủ
lỵ Định Viễn cũng dời đến đây. Trãi qua các triều vua Thiện Trị, Tự Đức, địa
bàn phg.Một là tỉnh lỵ, phủ lỵ của t. Vĩnh Long. Vào năm Tự Đức thứ 18(1865),
thì phủ lỵ Định Viễn dời về th.Bình Đức, tg.Bình Long, h.Vĩnh Bình, p.Định
viễn, t.Vĩnh Long.
Đến đầu thời Pháp thuộc, phg.Một vẫn
thuộc th.Long Hồ, tg.Bình Long, hạt thanh tra Định Viễn, rồi Vĩnh Long. Từ ngày
5.1.1876, th.Long Hồ đổi thành l.Long Hồ; phg.Một thuộc l.Long Hồ, tổng cũ, hạt
tham biện Vĩnh Long. Từ ngày 8.9.1879, tách phần đất lỵ sở của th.Long Hồ, lập
thành l.Long Châu, tg.Bình Long, hạt tham biện Vĩnh Long, phg.Một lúc này thuộc
l.Long Châu.
Từ ngày 1.1.1900, l.Long Châu, thuộc
tỉnh Vĩnh Long; đến ngày 25.1.1908, l.Long Châu thuộc q.Long Châu; đến ngày
9.2.1917 thuộc q.Châu Thành. Đến ngày 11.8.1942, l.Long Châu nhận thêm phần đất
giáp thị tứ của l.Long Hồ, Tân An, Long Đức Đông nhập vào. Sau năm 1956, l.Long
Châu đổi gọi thành x.Long Châu; phg.Một[2]
thuộc x.Long Châu, q.Châu Thành, t.Vĩnh Long. Năm 1948, ta thành lập tx.Vĩnh
Long, phg.Một vẫn thuộc l.Long Châu, tx.Vĩnh Long. Năm 1961, phg.Một trong
kháng chiến chống Pháp, đổi thành Hộ 1. Từ năm 1956, làng được đổi thành x.Long
Châu. Ngày 8.10.1957, x.Long Châu thuộc tg.Long An, q.Châu Thành. Phường Một
vẫn nằm trong thị tứ của x.Long Châu.
Sau 30.4.1975, thành lập tỉnh Cửu
Long, phần đất của quận Châu Thành được tách ra thành lập thị xã Vĩnh Long; Hộ 1
trong kháng chiến trước đây được đổi lại tên gọi là phg. Một.
Ngày 17.4.1986, Hội đồng Bộ trưởng
Việt Nam ra quyết định số 44/HĐBT, điều chỉnh địa giới hành chính thị xã Vĩnh
Long, địa giới phg.Một vẫn không thay, thuộc t.Cửu Long. Ngày 26.12.1991, tỉnh
Cửu Long được tách thành tỉnh Vĩnh Long và tỉnh Trà Vinh. Phường Một thuộc
tx.Vĩnh Long, t.Vĩnh Long. Ngày 10.4.2009[3],
thị xã Vĩnh Long chuyển lên thành thành phố thuộc tỉnh Vĩnh Long. Phường Một là
một trong mười một xã phường thuộc tp.Vĩnh Long.
Lược sử địa danh hành chính thành phố Vĩnh Long
THÀNH PHỐ VĨNH LONG
Năm 1757, khi vua Chân Lạp là Nặc Tôn
nhượng đất Tầm Phong Long cho chúa Nguyễn, để quản lý vùng đất mới, chúa Nguyễn
Phúc Khoát[1] đã
cho dời dinh Long Hồ, châu Định Viễn từ phía bên bờ bắc sông Tiền qua xứ Tầm
Bào thuộc thôn Long Hồ[2]. Đến
năm 1780 là lỵ sở của dinh Vĩnh Trấn; đến năm 1808 là lỵ sở của trấn Vĩnh
Thanh.
Cây đa cửu hữu bóng cũ thành xưa
Đến năm Gia Long thứ 7(1808), thành
phố chủ yếu nằm thuộc các thôn Bình Lữ, Vĩnh Tòng(Tùng), Tân Sơn, Long Phụng[3], Tân
Hòa, Tân Giai (tổng An Trung, huyện Vĩnh An); thôn Long Hồ, Trường Xuân, Long
Thanh[4],
Mỹ Tường, Sơn Đông, Mỹ Lợi(tổng Vĩnh Trường, huyện Vĩnh Bình) đều thuộc phủ
Định Viễn, trấn Vĩnh Thanh.
Đến năm Minh Mạng thứ 13(1832), diên
cách thành phố nằm trong các thôn Bình Lữ, Tân Giai, Tân Hoa, Tân Hội, Tân Sơn,
Vĩnh Tòng[5](tổng
Bình An); thôn Long Hồ, Long Thanh, Mỹ Thới, Mỹ Tường, Sơn Đông(tổng Bình Long)
đều thuộc huyện Vĩnh Bình, phủ Định Viễn, tỉnh Vĩnh Long.
Năm 1867 các thôn thuộc hạt thanh tra Định Viễn, rồi thuộc hạt thanh tra
Vĩnh Long. Từ ngày 5.1.1876, các thôn đổi
gọi là làng, thuộc hạt tham biện Vĩnh Long. Ngày 31.3.1886 làng Bình Lữ sáp
nhập với làng Tân Hữu thành làng Tân Bình; làng Tân Sơn hợp với làng Vĩnh Tòng
thành làng Tân Ngãi. Ngày 18.6.1887 sáp nhập các làng Long Phụng, Mỹ Thới, Mỹ
Tường và Thanh Mỹ thành làng Thiềng Đức[6]
Ngày 25.1.1908, Chính quyền Pháp tổ
chức thêm cấp quận; địa bàn thành phố chủ yếu thuộc quận Long Châu[7], nằm trong các làng Tân Bình, Tân Giai, Tân Hạnh, Tân
Hòa, Tân Hội, Tân Ngãi và Tân Hiệp(tổng Bình An); làng Long Hồ(tổng Bình Long);
làng Long Thanh, Sơn Đông, Thiềng Đức(tổng Bình Thiềng).
Ngày 9.2.1917, quận Long Châu đổi tên
thành quận Châu Thành, và địa giới thành phố nằm chủ yếu trong các làng Tân
Bình, Tân Giai, Tân Hòa, Tân Hội và Tân Ngãi(tổng Bình An); làng Long Hồ, Long
Châu(tổng Bình Long); làng Sơn Đông, Long Thanh, Thiềng Đức(tổng Bình Thiềng).
Đến ngày 24.11.1932 sáp nhập 3 làng Sơn Đông, Long Thanh, Thiềng Đức thành làng
Long Đức Đông(tổng Bình Thiềng).
Ngày 11.8.1942, tách phần đất thị tứ
nhập vào làng tỉnh lỵ Long Châu, cùng quận.
Sau năm 1956, làng tỉnh lỵ Long Châu
được đổi thành xã Long Châu, tổng Phước An, quận Châu Thành.
Năm 1948[8], do
yêu cầu lãnh đạo cuộc kháng chiến chống Pháp ở nội ô, Chính quyền cách mạng lập
đơn vị tx.Vĩnh Long, gồm có 3 phường: Phường Một, Phường Hai và Phường Ba[9]. Đến
đầu năm 1961, Thị xã ủy Vĩnh Long được tái lập, địa giới hành chính được điều
chỉnh, mở rộng ra, các Phường trước đây được đổi thành Hộ, gồm Hộ 1(Phường Một),
Hộ 2(Phường Hai), Hộ 3(Phường Ba), Hộ 4 và Hộ 7(Phường Bốn), Hộ 5, Hộ 6(Phường
Năm). Khoảng giữa năm 1967, nhằm chuẩn bị địa bàn cho cuộc tiến công và nổi dậy
Tết Mậu Thân năm 1968, địa giới hành chính được mở rộng ra 7 Hộ và 9 xã vùng
ven là Tân Hòa, Tân Ngãi, Tân Hạnh, Phước Hậu, Long Mỹ, Thanh Đức, An Bình,
Đồng Phú và Bình Hòa Phước. Từ năm 1971, địa giới hành chính của thị xã bị thu
hẹp lại chỉ còn các Hộ trong nội ô; còn các xã An Bình, Bình Hòa Phước, Đồng
Phú, Thanh Đức và Long Thanh thuộc huyện Cái Nhum; còn các xã: Phước Hậu, Tân
Hạnh, Tân Hòa và Tân Ngãi giao về huyện Châu Thành A(nay thuộc huyện Long Hồ)[10]
Sau 30.4.1975, thành lập tỉnh Cửu
Long, phần đất của quận Châu Thành được tách ra thành lập thị xã Vĩnh Long; các
Hộ trong kháng chiến trước đây được đổi lại tên gọi là Phường. Ngày 11.3.1977, huyện
Châu Thành Tây tách 2 xã Tân Hòa và Tân Ngãi để sáp nhập vào thị xã.
Ngày 17.4.1986, Hội đồng Bộ trưởng
Việt Nam ra quyết định số 44/HĐBT, điều chỉnh địa giới hành chính thị xã Vĩnh
Long như sau: Tách các xã An Bình, Bình Hoà Phước, Đồng Phú, Thanh Đức, Tân
Hạnh (trừ ấp An Hiệp và 1/2 ấp Phước Bình), và xã Long Phước (gồm ấp Phước Hanh,
Phước Ngươn A, 1/2 ấp Phước Lợi A và 4/5 ấp Phước Lợi B) thuộc huyện Long Hồ để
sáp nhập vào thị xã Vĩnh Long. Thành lập xã Phước Hậu thuộc thị xã Vĩnh Long
trên cơ sở các ấp Phước Hanh, Phước Ngươn A, 1/2 Phước Lợi A và 4/5 Phước lợi B
của xã Long Phước thuộc huyện Long Hồ mới sáp nhập vào thị xã Vĩnh Long. Sau
khi mở rộng địa giới hành chính, thị xã Vĩnh Long có 7 phường là phường 1,
phường 2, phường 3, phường 4, phường 5, phường 8, phường 9 và 8 xã An Bình,
Bình Hoà Phước, Đồng Phú, Phước Hậu, Tân Ngãi, Tân Hoà Bắc, Thanh Đức, Tân
Hạnh.
Ngày 26.12.1991, tỉnh Cửu Long được
tách thành tỉnh Vĩnh Long và tỉnh Trà Vinh. Thị xã là tỉnh lỵ của tỉnh Vĩnh
Long. Ngày 13.2.1992, các xã Đồng Phú, An Bình, Bình Hoà Phước, Phước Hậu, Tân
Hạnh, Thanh Đức được trả về huyện Long Hồ. Thị xã còn 7 phường: 1, 2, 3, 4, 5, 8, 9 và 2 xã:
Tân Hoà, Tân Ngãi. Ngày 9.8.1994[11], chia
xã Tân Hòa thành 2 xã Tân Hòa và Tân Hội; Chia xã Tân Ngãi thành hai xã Tân
Ngãi và Trường An.
Ngày 17 tháng 7 năm
2007, Bộ trưởng Bộ Xây dựng đã ký Quyết định số 1010/
QĐ-BXD công nhận thị xã Vĩnh Long thuộc tỉnh Vĩnh Long là đô thị loại III. Ngày 10.4.2009[12],
thị xã chuyển lên thành thành phố thuộc tỉnh Vĩnh Long. Thành phố có 11 đơn vị
hành chính, gồm: Phường 1, Phường 2, Phường 3, Phường 4, Phường 5, Phường 8, Phường
9 và 4 xã: Trường An, Tân Ngãi, Tân Hoà, Tân Hội.
[2] Nay là khu vực Phường 1 – Tp Vĩnh Long.
[3] Thời chúa Nguyễn là thôn Tân Phú Tây.
[4] Mới lập.
[5] Hay còn đọc là Vĩnh Tùng.
[6] Theo Nguyễn Đình Tư trang 1029 – 1030, thì hợp 3 làng Long Phụng,
Mỹ Thới, Tân Mỹ Đông thành làng Thiềng Đức. Trong đó làng Tân Mỹ Đông đến ngày
7.5.1890 hợp với làng Hiệp An thành làng Chánh An. Ở trang 281, tác giả lại đưa
ra mốc thời gian sáp nhập 2 làng Hiệp An và Tân Mỹ Đông là ngày 31.3.1886. Hai
mốc thời gian này đều không thống nhất ? Vả lại, xã Chánh An hiện nay nằm ở
dưới chót vót giáp với Vũng Liêm. Do đó, để làng Tân Mỹ Đông hợp với các làng
Long Phụng, Mỹ Thới, Thanh Mỹ để thành làng Thiềng Đức thì không thể.
[7] Tỉnh Vĩnh Long từ 25.1.1908 có 5 quận: Long Châu, Chợ Lách, Cái
Nhum, Vũng Liêm, Ba Kè.
[8] Theo tài liệu của ông Trịnh Văn
Lâu, năm 1948 thành lập tx.Vĩnh Long bao gồgoofcacs x.Long Châu, Tân Giai,
Thiềng Đức và một phần của các x.Long Hồ,Tân An, Long Thanh. Tuy nhiên, theo
Tiến sĩ Trần Mỹ Hạnh, trong « Lịch sử phường 5(1732 – 2002) » trang
7, cho biết : « Năm 1949, thành lập tx.Vĩnh Long, gồm 3
phường.....Phường Một(nguyên trạng như
Phường Một ngày nay ; Phường Hai(bao gồm vùng đất của Phường Hai, Phương
Ba, Phường Tám, Phường Chín ngày nay ; Phường Ba (bao gồm vùng đất Phường
Năm, x.Thanh Đức ngày nay)
[9] Phường 1 như hiện trạng ngày nay; Phường
2 gồm giới hạn: Phường 2, Phường 3, Phường 8, Phường 9, ấp Phước Hanh, (xã Phước Hậu), một phần xã Tân Hạnh, và một phần xã
Tân Ngãi; Phường 3 bao gồm Phường 5, xã Mỹ An, Hòa Tịnh, Bình Phước, Sơn Đông.
[10] Lược ghi theo Lịch sử Đảng bộ thành phố
Vĩnh Long, tập 1, trang 13 - 14
[11] Theo Nghị định 85 – CP của Chính phủ.
[12] Theo Nghị định số 16/NĐ-CP của Chính phủ.
Đăng ký:
Bài đăng (Atom)